THE HELLENIC LINK, Inc.

No. 137, April-May 2016

———————————————————————————————————

                         ΣΤΗΝ ΚΟΡΥΦΗ ΤΗΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΠΡΟΣΔΟΚΙΑΣ

    ( Από τους στίχους του «Ποιητή του Χριστού» Γεωργίου Βερίτη)

Στην αρχή της πορείας της Μεγάλης Εβδομάδας:

«Ιδού ο Νυμφίος έρχεται.                                                                                                                                                    

Οι γιοί της νύχτας στρώσαν τα τρισμέταξα πουπουλωτά κρεβάτια                                                                                                                       και κοιμήθηκαν της ανομίας το ζοφερό κι άδουλο ύπνο.                                                                               

Μα εμείς με αναμμένα τα λυχνάρια μας σε φτωχικό κλινάρι  ξαγρυπνούμε να κρούσει την αυλόπορτα προσμένοντας.                                                                                               

Ιδού ο Νυμφίος έρχεται, – κι εμείς ειρηνικά Τον καρτερούμε.» 

Και στον καταληκτικό ΑΝΑΣΤΑΣΙΜΟ:

«…..Πλάκες που στέκατε βαριές στα μνήματα και στις καρδιές, σας έσπασε ο Χριστός μου!»                                                    

Γ. Βερίτης

——————————————————————————————————————–

Αγαπητοί αναγνώστες.                                                                                                                                                                                                 

Το ΔΣ του Ελληνικού Συνδέσμου εύχεται το χαρμόσυνο μήνυμα της Ανάστασης του Χριστού να πλημμυρίσει  και να ανανεώσει τη ζωή όλων. ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ!                                                                      

Πιο πέρα από τον εαυτό μας, ας μη ξεχνάμε όμως και την Ελλάδα, που χρειάζεται και πάλιν την ενίσχυσή μας για να σταθεί γερά στα πόδια της, να ΑΝΑΣΤΗΘΕΙ, όπως το ακόλουθο Πασχαλιάτικο Μήνυμα,  ποιητικά και εύγλωττα, με νόημα μας παροτρύνει:     

ΕΛΛΆΔΑ, QUO VADIS?

ΟΙ ΘΥΣΙΕΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΚΑΙ ΟΙ ΧΑΜΕΝΕΣ ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ

Ν. Ι. Μέρτζος

Το Έπος του 1940-1941 έκλεισαν τα Μακεδονικά Οχυρά και η Μάχη της Κρήτης. Και απλώθηκε η Μεγάλη Νύχτα της Κατοχής. Την φώτιζαν χιλιάδες πυρπολούμενα χωριά, τα διασταυρούμενα πυρά κατακτητών-αντιστασιακών και τα εκτελεστικά αποσπάσματα. Το βαθύ σκοτάδι της πύκνωναν οι  νεκροί της πείνας και ο τρόμος, οι θανατηφόρες ασθένειες και η ανεργία, η καταρρακτώδης υποτίμηση κάθε οικονομικής αξίας και η αδίστακτη εκμετάλλευση της δυστυχίας. Καλό είναι σήμερα να θυμούνται οι πρεσβύτεροι και να πληροφορούνται οι νεότεροι.

Οι Γερμανοί, Ιταλοί και Βούλγαροι κατακτητές λεηλάτησαν και πυρπόλησαν την Ελλάδα, ανατίναξαν όλες τις υποδομές της και δεκάτισαν τον πληθυσμό της. Σε πληθυσμό μικρότερο των οκτώ εκατομμυρίων τότε οι τεκμηριωμένες ελληνικές απώλειες στα τέσσερα χρόνια της πολεμικής περιόδου 1940-1944 είναι εξής:

475.000 νεκροί στον πόλεμο και στην Εθνική Αντίσταση, στη λιμοκτονία και στη βουλγαρική γενοκτονία, στα ολοκαυτώματα και στο εκτελεστικό απόσπασμα.

57.000 Εβραίοι αδελφοί μας -οι 48.000 Θεσσαλονικείς- στα κρεματόρια.

Κατεστράφησαν  3.000  οικισμοί  από  τους  9.000  και  ένα  στα  τέσσερα  κτίρια  της  χώρας.  Έμειναν 1.200.000 άστεγοι και μυριάδες κατέφυγαν στις πόλεις.

Θύματα πολέμου πάνω από 880.000 Έλληνες -άμαχοι οι 760.000.

Κατεστράφησαν επίσης το 74,5% του εμπορικού στόλου: 434 καράβια, το 42,6% των ζώων εργασίας:

855.000 άλογα, μουλάρια και βόδια, το 53% του ζωικού κτηνοτροφικού κεφαλαίου, το 65% του τροχαίου υλικού: 11.300 οχήματα, το 93,5% των σιδηροδρόμων, το 90% των γεφυρών, το 25% των δασών και το 22% των αρδευτικών έργων της Μακεδονίας.

Εξανεμίσθηκαν οι περιουσίες και οι καταθέσεις των Ελλήνων εξ αιτίας του τερατώδους πληθωρισμού. Το 1945 είχε χαθεί αγοραστική δύναμη 27 εκατομμυρίων χρυσών λιρών και το 99,1%  των καταθέσεων.

Η γεωργική παραγωγή, ανέκαθεν ανεπαρκής, έπεσε κάτω από το 50%, η κτηνοτροφική στο 60% , η αλιεία στο 25% και το ΑΕΠ στο 33% του έτους 1938.

Η βιομηχανία είχε παραλύσει κατά την απελευθέρωση. Είχε υποστεί ζημίες 4 δις προπολεμικών δραχμών στις εγκαταστάσεις της και εμπορεύματα 7 δις είχαν αρπαγεί.

Το 25% του πληθυσμού σιτιζόταν υποτυπωδώς σε συσσίτια φιλανθρωπικών οργανώσεων για να επιζήσει. 2,5 εκατομμύρια άτομα είχαν προσβληθεί από ελονοσία και άλλο 1 εκατομμύριο από φυματίωση ή ήσαν προφυματικοί.

Σε εμπεριστατωμένο υπόμνημά της στη Διάσκεψη των Παρισίων η Ελλάδα απέδειξε ότι υπέστη συνολικές ζημίες 3.813.407.000 δολαρίων και, μαζί με τα έξοδα του Στρατού Κατοχής και την λεηλασία του εθνικού πλούτου, της οφείλοντανπολεμικέςεπανορθώσεις8.451.833.000δολαρίων.

Εντωμεταξύ, πριν έλθει η απελευθέρωση, επήλθε κλιμακωτά ο Εμφύλιος. Υπήρξε Αρμαγεδδών. Ο καθηγητής Άγγελος Αγγελόπουλος, υπουργός στην εαμική «κυβέρνηση του βουνού» ΠΕΕΑ, σε μελέτη του το 1958 υπολόγισε ότι στον Εμφύλιο σκοτώθηκαν 150.000 Έλληνες, ανατινάχθηκαν 658 γέφυρες, αφανίσθηκαν τα χωριά και οι πηγές της παραγωγής. Το σύνολο των υλικών καταστροφών ανερχόταν στο ιλιγγιώδες ποσό των 4 τρισεκατομμυρίων δραχμών όταν το δολάριο ήταν μόλις 30 δραχμές. Στις δύο πλευρές του έπεσε ο ανθός του Έθνους. Αλλά ουδέν διδάσκει.

Ευτυχώς, η Δύση έσπευσε αμέσως μετά την απελευθέρωση αποφασιστικά. Έσωσε τον ελληνικό Λαό και ανόρθωσε την Ελλάδα από τα ερείπια. Η οικονομική βοήθεια ήλθε πρώτα από την Αγγλία και τον Καναδά. Το συντριπτικό, όμως, μέρος της έδωσαν οι Ηνωμένες Πολιτείες. Η αμερικανική οργάνωση UNRRA από το 1945 προσέφερε ανθρωπιστική βοήθεια και ιατρική περίθαλψη στον εξαθλιωμένο Λαό και έστησε τις πρώτες υποδομές για την επανεκκίνηση της γεωργικής παραγωγής. Μετά ήλθε το γιγαντιαίο Σχέδιο Μάρσαλ. Δόθηκε σε όλη την Δυτική Ευρώπη αλλά την μερίδα του λέοντος έλαβε η Ελλάδα. Και από το 1947 η βοήθεια αποκορυφώθηκε με το Δόγμα Τρούμαν στον Εμφύλιο με διπλό σκοπό και διπλά τεράστια ποσά: την άμυνα της χώρας κατά του κομμουνισμού και ταυτόχρονα την αναδιάταξη της οικονομίας της. Διήρκεσε μέχρι και το 1963 μειούμενη σταδιακά.

Η συνολική βοήθεια ανήλθε στο αστρονομικό ποσό των 3.285,50 εκατομμυρίων δολαρίων. Οικονομική βοήθεια 1.533,14 εκατ. δολ., το 46,7%, στρατιωτική βοήθεια 1.487,10 εκατ. δολ. το 45,3% και δάνεια 264,82 εκατ. δολ. το 8%. Ο καθηγητής Άγγελος Αγγελόπουλος έδωσε τα συγκριτικά μεγέθη της σε ευρωπαϊκή κλίμακα.

«Το ποσό αυτό είναι το μεγαλύτερο που έλαβε άλλη χώρα συγκριτικά με τον πληθυσμό της. Είναι τέσσερις φορές περισσότερο από το προπολεμικό Εθνικό Εισόδημα της Ελλάδας και μεγαλύτερο από  τα εξωτερικά δάνεια που πραγματικά εισέπραξε η Ελλάδα από το 1821 μέχρι το 1930 σε διάστημα 110 περίπου ετών. Η αξιοποίησή του θα μπορούσε να είχε λύσει το οικονομικό πρόβλημα της χώρας».

Δυστυχώς δεν το έλυσε διότι το πελατειακό πολιτικό σύστημα κατασπατάλησε τον πακτωλό προς όφελος των πελατών του. Τα σχετικά στοιχεία έχει δημοσιεύσει ο Επίτιμος Διοικητής της Εθνικής Τραπέζης και έμπιστος του Ανδρέα Γ. Παπανδρέου Γεώργιος Μίρκος. Σταχυολογούμε μερικά που δημοσιεύσαμε επανειλημμένα.

Από το Σχέδιο Μάρσαλ εισέπραξαν χαμηλότοκες πιστώσεις 1,6 δις δραχμών μεγάλες βιομηχανικές, εμπορικές, μεταλλευτικές, συνεταιριστικές κ.ά. μονάδες. Αλλά σύντομα οι δανειολήπτες δήλωσαν αδυναμία να τις εξυπηρετήσουν και έτσι έγιναν «παγωμένες πιστώσεις», δηλαδή ανεξόφλητες αλλά μη απαιτητές οφειλές.

Τον Νοέμβριο 1955 ανέρχονταν σε 695,5 εκατομμύρια και αποτελούσαν το 15,3% του συνολικού χρήματος που κυκλοφορούσε στην Ελλάδα. Έτσι μόνον τότε το ΙΚΑ έχασε εισφορές 83,2 εκ., το ταμείο κλωστοϋφαντουργών 6,6 εκ. και το Δημόσιο 124,16 εκ. φόρους. Μετά 25 χρόνια προέκυψαν οι περιβόητες προβληματικές επιχειρήσεις, που το 1983 ήσαν 44 και το συνολικό χρέος τους ανερχόταν  σε 201,88 δισεκατομμύρια δραχμές. Χρωστούσαν 5,6 δις εισφορές στα ασφαλιστικά ταμεία και 14,6 δις φόρους στο Δημόσιο.

Την εξυγίανσή της ανέλαβε με στρατιές «ειδικών» ο Οργανισμός Ανασυγκρότησης Επιχειρήσεων ο οποίος το έτος 2000 κληροδότησε στο Δημόσιο συνολική ζημιά 101,6 δις δρχ. ή 298 εκατομμύρια ευρώ.

Το πελατειακό πολιτικό σύστημα έκανε πάλι το θάμα του και απτόητο συνέχισε. Παρά την δραματική οικονομική κατάσταση συνεχίζει έως σήμερα τον ίδιο χαβά του και απλώς αλλάζει λέξεις όπως ο Α. Παπανδρέου. Αυτό συμβαίνει από το 1821. Ο ιστορικός της Επαναστάσεως Σπυρίδων Τρικούπης το περιέγραψε μετά λόγου γνώσεως:

«Πανάκειαν των δεινών της Πατρίδος υπελάμβανον οι πλείστοι των Ελλήνων τας  Εθνικάς Συνελεύσεις των, οι δε ειδεμονέστεροι τας εθώρουν ευσχήμους τρόπους μεταπτώσεως της εξουσίας. Φθόνος και εμφύλιον μίσος κατατρώγει τα σπλάγχνα μας, η ιδιοτέλεια οδηγεί τα έργα μας, αι σκευωρίαι και τα διαβούλια είναι η πολιτική μας».    

(Με την συνεργασία Αλεξάνδρου Οικονομίδη)

Ας ελπίσουμε ότι πριν είναι πολύ αργά οι Έλληνες συμπολίτες μας και προ πάντων εκείνοι που ορέγονται εξουσίαν να σκεφθούν σοβαρά τις παρα πάνω ιστορικές διαπιστώσεις και να πράξουν ανάλογα για τη σωτηρία της πατρίδα.

ΚΩΣΤΗΣ ΠΑΛΑΜΑΣ (1859-1943) 73 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΟ ΘΑΝΑΤΟ ΤΟΥ

Υπό Μαρίας – Ελευθερίας Γ. Γιατράκου, Δρ. Φιλ. Πανεπιστημίου Αθηνών

Εφέτος, συμπληρώνονται 73 χρόνια από το θάνατο του Κωστή Παλαμά (27-2-1943), που σφράγισε με το ποιητικό και πεζογραφικό του έργο τη νεότερη λογοτεχνία μας, δημιουργώντας νέες προοπτικές για τα ελληνικά γράμματα.

Αν ο λυράρης αυτός της πατρίδας, της φύσης, της θρησκείας, ο σονετογλύπτης όπως αποκαλούσε τον εαυτό του, ο στοχαστής ποιητής, της «Ασάλευτης ζωής», ο συνθέτης της «Φλογέρας του βασιλιά», του «Δωδεκάλογου του Γύφτου», του «Τάφου», της «Τρισεύγενης» και πλείστων άλλων παραμένει πάντοτε επίκαιρος, το έργο του σφράγησε με τον «Ολυμπιακό Ύμνο» του που θα παιάνησαν στους Ολυμπιακούς Αγώνες το 2004.

Ο Κωστής Παλαμάς, ο νεότερος εθνικός μας βάρδος γεννήθηκε στις 13 Ιανουαρίου 1859 στην Πάτρα, από γονείς Μεσολογγίτες, από οικογένεια που έχει να επιδείξει πολλούς αγωνιστές, κληρικούς και διδασκάλους του Γένους, μεταξύ των οποίων και το Γρηγόριο Παλαμά. Προπάππος του ήταν ο Παναγιώτης Παλαμάς, ιδρυτής της ονομαστής Παλαμαίας Σχολής στο Μεσολόγγι, στην οποία δίδασκε . Σε ηλικία 5 – 6 ετών είχε ήδη χάσει και τους δύο του γονείς και φιλοξενήθηκε από τότε στη γενέθλια πόλη του πατέρα του, το Μεσολόγγι, με την πληγωμένη ευαισθησία του που τον έκανε κλειστό και αυτοσυγκεντρωμένο, βρίσκοντας παρηγοριά στο γράψιμο στίχων και μάλιστα σε μια πρώιμη επίδοση από την ηλικία των εννέα ετών .

Στην ποιητική του συλλογή με τον τίτλο «Τα τραγούδια της πατρίδας μου» καταχωρίσθηκε ένα μικρό ποίημα που αναφέρεται στο αντίκρισμα της νεκρής μητέρας του, ενώ αυτός ήταν σε ηλικία 5 ετών, και έχει τον τίτλο «Η υστερνή ματιά της» «Όταν η δόλια μάνα μου / τον κόσμο παρατούσε, / με πήγαν κι εγονάτισα / μικρό, πουλί, μπροστά της, την τελευταία της πνοή / ο Χάρος ερροφούσε…»

Ένα άλλο θλιβερό γεγονός που βύθισε σε βαθιά θλίψη τον Παλαμά ήταν ο θάνατος του πολύκλαυστου αγαπημένου του αγοριού, του Άλκη. Όσες ημέρες βρισκόταν κοντά στο άρρωστο παιδί του στον «Ευαγγελισμό» που λέγεται ότι είχε όγκο στο κεφάλι, τόση ήταν η οδύνη του, που ο Χίος ποιητής Λάμπρος Πορφύρας, φιλολογικό ψευδώνυμο του Δημητρίου Συψώμου, έγραφε σε επιστολές του στον Κώστα Χατζόπουλο που βρισκόταν στη Φινλανδία: «Σπεύσον, χάνομεν τον Παλαμάν».

Η βαθιά του οδύνη για το θάνατο του Άλκη υπήρξεν ίσως η αιτία που έγραψε το αριστούργημά του, «Ο Τάφος… (1898) το οποίο έχει απαγγείλλει ο ίδιος ο Παλαμάς.

Ο Παλαμάς συνέθεσε το δικό του θρήνο από τις 24 Φεβρουάριου ως τις 9 Μαρτίου 1898, «έναν σταλακτίτη με τα δάκρυα της ψυχής του τα κρυφοσταλάζοντα μέσα του… Η φιλοσοφία της λύπης εκράτησε τα δάκρυα για να τα χύση εις λάμποντας στίχους». Ήταν τόση η απήχηση από το μουσικό άλγος του θρήνου, ώστε το βιβλίο ξανατυπώθηκε άλλες τρεις φορές και μεταφράστηκε στα αγγλικά, γαλλικά και ιταλικά .

Ο Κωστής Παλαμάς τελείωσε το Δημοτικό και Γυμνάσιο στο Μεσολόγγι και το 1875 γράφτηκε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, αλλά η δίψα του στα γράμματα και στην ποίηση δεν τον άφησαν να τελειώσει τις σπουδές του. Εγκατέλειψε τελικώς τη Θέμιδα για να υπηρετήσει τις Μούσες.

Συνεργάστηκε με εφημερίδες και περιοδικά και από το 1886 άρχισε να εκδίδει τους στίχους του σε βιβλία. Στις 27 Δεκεμβρίου 1887 ο Παλαμάς παντρεύτηκε τη Μαρία Βάλβη, γόνο πολιτικής οικογένειας του Μεσολογγίου, που έχει επίσης να επιδείξει πολλούς αγωνιστές (Γιάννης Βάλβης κλπ) . Απόκτησαν τρία παιδιά: το Λέανδρο, τη Ναυσικά και τον Άλκη.

Στις 15 Οκτωβρίου 1897 ο Παλαμάς διορίστηκε από τον τότε Υπουργό Παιδείας Ανδρέα Παναγιωτόπουλο, Γραμματεύς του Πανεπιστημίου Αθηνών. Ο διορισμός του υπαγορεύτηκε από διάθεση τιμητική προς ένα ποιητή που ολοένα κέρδιζε και μεγαλύτερη θέση στον ελληνικό Παρνασσό. Γι’ αυτό και οι εφημερίδες του καιρού («Εστία», «Άστυ», «Ακρόπολις»), επήνεσαν ζωηρότατα την υπουργική απόφαση, βρίσκοντας την ευκαιρία να εγκωμιάσουν τον ποιητή .

Λέγεται ότι όταν ο Παλαμάς παρουσιάστηκε να αναλάβει υπηρεσία ο τότε Πρύτανης του Πανεπιστημίου, κ. Αλ. Κρασάς του είπε: «Ελπίζω, κύριε Παλαμά, τώρα που έχετε μια αξιοπρεπή θέση, ότι θα παύσετε… να γράφετε ποιήματα». Ευτυχώς ότι η ελπίδα διαιμεύστηκε και η ελληνική τέχνη κέρδισε μια κορυφαία ποιητική φυσιογνωμία .

Αργότερα, το 1911, η Σύγκλητος, εξαίροντας το έργο του Κωστή Παλαμά και τις πολύτιμες υπηρεσίες του στο Πανεπιστήμιο Αθηνών αποφάσισε να ανανεώσει τη θητεία του και στο σημείο αυτό σημειώνουμε ότι αναφέρεται πλέον ως Γενικός Γραμματεύς. Το 1923, προάγεται ομόφωνα από τη Σύγκλητο «εις τον βαθμόν Υπουργικού Διευθυντού Πρώτης Τάξεως» . Πάμπολλα είναι τα έγγραφα που συνέταξεν ο Παλαμάς κατά την τριαντάχρονη θητεία του στο Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Ορισμένα από αυτά σώζονται στο ιστορικό Αρχείο του Ιδρύματος, σε χειρόγραφη ή δακτυλόγραφη μορφή και αποτελούν δείγμα της υπαλληλικής του ευσυνειδησίας.

To 1926 ο Παλαμάς υποβάλλει αίτηση για αποχώρηση από τη θέση του Γενικού Γραμματέα του Πανεπιστημίου, χωρίς όμως αυτή να γίνει αποδεκτή από τη Σύγκλητο. Το 1928 ο ποιητής κουρασμένος από τα χρόνια και το τιτάνιο συγγραφικό έργο του, αλλά και την κοπιώδη επιστασία της διοίκησης του Πανεπιστημίου Αθηνών επανέρχεται στο αίτημά του.

Τότε στη συνεδρίαση της Συγκλήτου της 1/3/1928, ο Πρύτανης Νικόλαος Αλιβιζάτος ανακοίνωσε την αποδοχή της παραίτησης του Κωστή Παλαμά από τη θέση του Γενικού Γραμματέως και διάβασε την επιστολή με την οποία ο ποιητής ευχαριστούσε το Πανεπιστήμιο Αθηνών γιατί τον βοήθησε να ανταπεξέλθει στις βιοτικές μέριμνες και να επιδοθεί παράλληλα στο λογοτεχνικό έργο του.

«Συναισθάνομαι» έγραψε ο Παλαμάς, «την υποχρέωση να είπω τα πλέον εγκάρδια ευχαριστήριά μου προς υμάς κ. Πρύτανη και δι’ υμών προς τα έγκριτα μέλη της Συγκλήτου, την ευγνωμοσύνη μου και την συγκίνησίν μου δια την επιδειχθείσαν ανέκαθεν προς εμέ, αφότου ανέλαβον υπηρεσίαν εις το Πανεπιστήμιον, συμπάθειαν και εκτίμησιν εκ μέρους των Πανεπιστημιακών Αρχών, των Καθηγητών και λοιπών συναδέλφων μου. Ιδιαιτέρως με συγκινεί η αναγνώρισις την οποίαν εις ορισμένας περιπτώσεις και προσφάτως έτι εξεδήλωσεν το Πανεπιστήμιο προς εμέ έναν εργάτην των νεοελληνικών γραμμάτων και δεν δυσκολεύομαι να ομολογήσω ότι αν κατέχω μικράν τινα θέσιν εις τα γράμματα, μέγα μέρος ταύτης οφείλω εις το Πανεπιστήμιον, όπερ παρέσχεν εις εμέ καθ’ όλον το διαρρεύσαν τούτο διάστημα χρόνον άνεσιν προς αντίστασιν εν μέσω της δυσβαστάκτου δι’ ένα απλούν ποιητήν βιοπάλης.

Με ειλικρινέστατα αισθήματα τιμής και αγάπης Κ. Παλαμάς »

Η Σύγκλητος «ακούσασα ασμένως την επιστολήν ταύτην του κ. Παλαμά αποφασίζει όπως εκφρασθή αυτώ η λύπη της επί τη αποχωρήσει του εκ της υπηρεσίας του Γεν. Γραμματέως, την οποίαν μετά τόσης αφοσιώσεως, ευσυνειδησίας, ικανότητος ήσκησεν επί ολόκληρον τριακονταετίαν».

Στην επόμενη συνεδρίασή της (5/4/1928) η Σύγκλητος αποφάσισε μεταξύ άλλων, να φιλοτεχνηθεί η προσωπογραφία του Παλαμά και να αναρτηθεί στο γραφείο του Γενικού Γραμματέα .

Το ποιητικό έργο του Παλαμά γιγάντιο γι’ αυτό τιμήθηκε με πλήθος Αριστείων και τιμητικών διακρίσεων και ο Ρομαίν Ρολλάν δήλωσε ότι ο Παλαμάς «είναι ο μεγαλύτερος σύγχρονος ποιητής της Ευρώπης».

Γόνιμος και πολύπλευρος ο Παλαμάς, ανησυχεί για όλα τα προβλήματα που βασανίζουν την ανθρώπινη σκέψη. Καμιά «σχολή» και καμιά τεχνοτροπία δεν θα μπορούσε να τον διεκδικήσει. Θα μπορούσε σεμνυνόμενος να πει: «Η ποίησή μου είμαι εγώ».

Ξεκίνησε με άμετρο θαυμασμό για τους Παράσχους, τους Σούτσους και τους άλλους ρομαντικούς της καθαρεύουσας, για να στραφεί στην ποίησή του, απ’ τα πρώτα κιόλας βήματα, προς τη δημοτική και τα διδάγματα του Νικολάου Πολίτη, να δεχτεί αργότερα το κήρυγμα του Ψυχάρη και ν’ αναπτυχθεί με πλήθος παραπόταμους σε προσωπικότητα πρώτου μεγέθους, συνδυάζοντας τη λόγια φαναριωτική με τη δημοτική παράδοση κι’ αντλώντας απ’ τους Αρχαίους και το Βυζάντιο, απ’ το δημοτικό τραγούδι και το Βαλαωρίτη και ταυτόχρονα απ’ την ξένη λογοτεχνία και τη διανόηση, ιδίως από τη γαλλική ποίηση, απ’ τον παρνασσισμό και το ρομαντισμό ως το συμβολισμό της πρώτης περιόδου. Και κατάφερε να τ’ αφομοιώσει όλα και να δημιουργήσει πολύτιμο έργο, με χαρακτήρα έντονα προσωπικό και εθνικό, απ’ όπου περνάει με αρραγή συνοχή και συνέχεια ολόκληρος ο ελληνισμός, ο αρχαίος, ο βυζαντινός και ο νεότερος, ενώ απ’ την άλλη μεριά ακούγονται να σαλεύουν τα ρεύματα και τα μηνύματα της Ευρώπης .

Η ποίηση του Παλαμά είναι ένας ποταμός, που άλλοτε κατεβαίνει ορμητικός κι’ άλλοτε ήμερος και κουρασμένος, αφήνοντας να διαφανεί η λογοτεχνική και ποιητική του μεγαλογραφία. Μέσα σ’ όλη του αυτήν τη στιχοπλημμύρα θαυμάζει κανείς την παρατακτική απαρίθμηση εννοιών και πραγμάτων, αισθημάτων κι’ εντυπώσεων .

Η επιβολή του Παλαμά και στους διεθνείς πνευματικούς κύκλους υπήρξε τέτοιας ευρύτητας, ώστε το 1934 ο Παλαμάς υπήρξε σοβαρότατος διεκδικητής του Βραβείου Νόμπελ.

Το Πανεπιστήμιον Αθηνών όταν αποχώρησε από την υπηρεσία, του έδωσε «χάριν τιμής» σύνταξη ίση με τον τελευταίο μισθό του. Αργότερα ενέκρινε τιμητική ισόβια σύνταξη στον ποιητή του «Δωδεκάλογου» και ο Δήμος Αθηναίων .

Η αγάπη είναι το συγκλονιστικό συναίσθημα, που κυριάρχησε στο έργο του Παλαμά, μια αγάπη απέραντη σαν τη θάλασσα, μια αγάπη για όλα, μα κυρίως για τη ζωή.

Στη συλλογή του «Τα μάτια της ψυχής μου» (1892) καταχωρίσθηκε το ποίημά του «Ύμνος της ζωής» . «…Ζωή δεν είναι τίποτε / γλυκύτερο στον κόσμο / απ’ την πεντάμορφη ζωή / την ηλιοφωτισμένη»

Το 1900 συνθέτει και δημοσιεύει ένα εκτεταμένο ποίημα σε δώδεκα μέρη με τίτλο «Χαιρετισμούς της Ηλιογέννητης» και το 1904 ακολουθεί η ποιητική συλλογή «Ασάλευτη ζωή».

Το 1907 τυπώνει το πιο πρωτότυπο έργο του, «Το δωδεκάλογο του Γύφτου» και το 1910 τη «Φλογέρα του βασιλιά». Και τα δύο ποιήματα επικολυρικά στα οποία κυριαρχεί η μεγάλη του αγάπη για την πατρίδα και το όραμα του μέλλοντος και του πεπρωμένου της φυλής για τη «Μεγάλη Ιδέα».

(Συνέχεια στο επόμενο Δελτίο)

————————————————————-

Για να γνωρίσουμε σε πλάτος και βάθος την σοφία των προγόνων μας (Από όσα μας γράφουν):

 Φίλοι,

Συνήθως δεν προωθώ πράγματα που δέχομαι μέσω e-mail αλλά μόνον όταν νομίζω πως αξίζουν πολύ τον κόπο. Αυτές οι παρακάτω συμβουλές του Μαντείου των Δελφών (δυστυχώς σε μονοτονικό, με μερικά λάθη ή μάλλον παραλείψεις) είναι πραγματικά εντυπωσιακές γιά την αλήθεια, ευρύτητα, και συντομία που εκφράζουν καθώς και πολύ αξιόλογες γιατί δείχνουν την σοφία που διακατείχε τους αρχαίους προγόνους μας. Δεν είναι παράξενο πως, σε μικρό χρονικό διάστημα, δημιούργησαν μιά οργανωμένη, παραγωγική, και ευνομούμενη πολιτεία που έγινε το παράδειγμα γιά όλον το κόσμο, μέχρι σήμερα. Μακάρι να τις άκουγαν και να τις ακολουθούσαν και οι σημερινοί πολιτικοί, τόσο της Ελλάδας όσο και της Αμερικής, και παραπέρα…..

Αχιλλέας Αδαμαντιάδης

147 Συμβουλές των Δελφών!!

Στην αρχαιότητα όταν κάποιος έμπαινε στο Μαντείο των Δελφών διάβαζε τις ακόλουθες συμβουλές:

 «Εν δέ τώ προνάω τά έν Δελφοίς γεγραμμένα, έστιν ώφελήματα άνθρώποις» (Παυσανίας):

  Επιγράμματα             Ερμηνεία

 Έπου θεώ.                    Ακολούθα τον θεό.

Νόμω πείθου.               Να πειθαρχείς στο Νόμο.

Θεούς σέβου.               Να σέβεσαι τους θεούς.

Γονείς αίδου.                Να σέβεσαι τους γονείς σου.

Ηττώ υπέρ δικαίου.    Να καταβάλεσαι για το δίκαιο.

Γνώθι μαθών.               Γνώρισε αφού μάθεις.

Ακούσας νόει.              Κατανόησε αφού ακούσεις.

Σαυτόν ίσθι.                  Γνώρισε τον εαυτό σου.

Εστίαν τίμα.                  Να τιμάς την εστία σου.

Άρχε σεαυτού.             Να κυριαρχείς τον εαυτό σου.

Φίλους βοήθει.            Να βοηθάς τους φίλους.

Θυμού κράτε.               Να συγκρατείς το θυμό σου.

Όρκω μη χρω.             Να μην ορκίζεσαι.

Φιλίαν αγάπα.             Να αγαπάς τη φιλία.

Παιδείας αντέχου.     Προσηλώσου στην εκπαίδευσή σου.

Σοφίαν ζήτει.               Να αναζητάς τη σοφία.

Ψέγε μηδένα.               Να μην κατηγορείς κανένα.

Επαίνει αρετήν.           Να επαινείς την αρετή.

Πράττε δίκαια.             Να πράττεις δίκαια.

Φίλοις ευνόει.               Να ευνοείς τους φίλους.

Εχθρούς αμύνου.         Προφυλάξου από τους εχθρούς.

Ευγένειαν άσκει.         Να είσαι ευγενής.

Κακίας απέχου.            Να απέχεις από την κακία.

Εύφημος ίσθι.               Να έχεις καλή φήμη.

Άκουε πάντα.                 Να ακούς τα πάντα.

Μηδέν άγαν.                   Να μην υπερβάλλεις.

Χρόνου φείδου.             Να μη σπαταλάς το χρόνο.

Ύβριν μίσει.                    Να μισείς την ύβρη.

Ικέτας αίδου.                  Να σέβεσαι τους ικέτες.

Υιούς παίδευε.                Να εκπαιδεύεις τους γιους σου.

Έχων χαρίζου.               Όταν έχεις, να χαρίζεις.

Δόλον φοβού.                 Να φοβάσαι το δόλο.

Ευλόγει πάντας.             Να λες καλά λόγια για όλους.

Φιλόσοφος γίνου.          Να γίνεις φιλόσοφος.

Όσια κρίνε.                      Να κρίνεις τα όσια.

Γνους πράττε.                  Να πράττεις με επίγνωση.

Φόνου απέχου.                Να μη φονεύεις.

Σοφοίς χρω.                     Να συναναστρέφεσαι με σοφούς.

Ήθος δοκίμαζε.              Να επιδοκιμάζεις το ήθος.

Υφορώ μηδένα.              Να μην είσαι καχύποπτος.

Τέχνη χρω.                       Να ασκείς την Τέχνη.

Ευεργεσίας τίμα.            Να τιμάς τις ευεργεσίες.

Φθόνει μηδενί.                Να μη φθονείς κανένα.

Ελπίδα αίνει.                    Να δοξάζεις την ελπίδα.

Διαβολήν μίσει.               Να μισείς τη διαβολή.

Δικαίως κτω.                     Να αποκτάς δίκαια.

Αγαθούς τίμα.                   Να τιμάς τους αγαθούς.

Αισχύνην σέβου.              Να σέβεσαι την εντροπή.

Ευτυχίαν εύχου.                Να εύχεσαι ευτυχία.

Εργάσου κτητά.                Να κοπιάζεις για πράγματα άξια κτήσης.

Έριν μίσει.                         Να μισείς την έριδα.

Όνειδος έχθαιρε.             Να εχθρεύεσαι τον χλευασμό.

Γλώσσαν ίσχε.                  Να συγκρατείς τη γλώσσα σου.

Ύβριν αμύνου.                  Να προφυλάσσεσαι από την ύβρη.

Κρίνε δίκαια.                     Να κρίνεις δίκαια.

Λέγε ειδώς.                         Να λες γνωρίζοντας.

Βίας μη έχου.                     Να μην έχεις βία.

Ομίλει πράως.                    Να ομιλείς με πραότητα.

Φιλοφρόνει πάσιν.           Να είσαι φιλικός με όλους.

Γλώττης άρχε.                    Να κυριαρχείς τη γλώσσα σου.

Σεαυτόν ευ ποίει.              Να ευεργετείς τον εαυτό σου.

Ευπροσήγορος γίνου.     Να είσαι ευπροσήγορος.

Αποκρίνου εν καιρώ.       Να απαντάς την κατάλληλη στιγμή.

Πόνει μετά δικαίου.         Να κοπιάζεις δίκαια.

Πράττε αμετανοήτως.      Να πράττεις με σιγουριά.

Αμαρτάνων μετανόει.       Να μετανοείς όταν σφάλλεις,.

Οφθαλμού κράτει.             Να κυριαρχείς των οφθαλμών σου.

Βουλεύου χρήσιμα.           Να σκέπτεσαι τα χρήσιμα.

Φιλίαν φύλασσε.                Να φυλάττεις τη φιλία.

Ευγνώμων γίνου.                Να είσαι ευγνώμων.

Ομόνοιαν δίωκε.                Να επιδιώκεις την ομόνοια.

Άρρητα μη λέγε.                 Να μην λες τα άρρητα.

Έχθρας διάλυε.                  Να διαλύεις τις έχθρες.

Γήρας προσδέχου.            Να αποδέχεσαι το γήρας.

Επί ρώμη μη καυχώ.         Να μην καυχιέσαι για τη δύναμή σου.

Ευφημίαν άσκει.                Να επιδιώκεις καλή φήμη.

Απέχθειαν φεύγε.              Να αποφεύγεις την απέχθεια.

Πλούτει δικαίως.                Να πλουτίζεις δίκαια.

Κακίαν μίσει.                       Να μισείς την κακία.

Μανθάνων μη κάμνε.        Να μην κουράζεσαι να μαθαίνεις.

Ους τρέφεις αγάπα.           Να αγαπάς αυτούς που τρέφεις.

Απόντι μη μάχου.                Να μην μάχεσαι τον απόντα.

Πρεσβύτερον αιδού.           Να σέβεσαι τους μεγαλύτερους.

Νεώτερον δίδασκε.             Να διδάσκεις τους νεότερους.

Πλούτω απόστει.                  Να απέχεις από τον πλούτο.

Σεαυτόν αιδού.                     Να σέβεσαι τον εαυτό σου.

Μη άρχε υβρίζων.                Να μην κυριαρχείς με αλαζονεία.

Προγόνους στεφάνου.       Να στεφανώνεις τους προγόνους .

Θνήσκε υπέρ πατρίδος.     Να πεθάνεις για την πατρίδα σου.

Επί νεκρώ μη γέλα.             Να μην περιγελάς τους νεκρούς.

Ατυχούντι συνάχθου.          Να συμπάσχεις με το δυστυχή.

Τύχη μη πίστευε.                  Να μην πιστεύεις την τύχη.

Τελεύτα άλυπος.                   Να πεθαίνεις χωρίς λύπη.

HELLENIC LINK, Inc

A NON PROFIT CULTURAL AND SCIENTIFIC ASSOCIATION

OF  HELLENES AND  PHILHELLENES INCORPORATED IN DELAWARE

Suite No. 278, 38-11 Ditmars Blvd, Astoria, New York 11105

WebSite: http://www.helleniclink.org Email: info@helleniclink.org

Contact Telephone: (718) 217- 0430

Leave a Reply